Mưa lũ có thể cực đoan hơn 50 lần do sự nóng lên của Trái đất. Đó là kết quả của một nghiên cứu mới đây được công bố. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, lượng mưa lớn gây ra lũ lụt và thiệt hại khủng khiếp tại Libya và các khu vực khác ở Địa Trung Hải trong tháng 9 này không thực sự thảm khốc như vậy nếu không có sự can thiệp của con người và một số yếu tố khác.
Ô nhiễm khí thải và tác động đáng kể
Theo sáng kiến World Weather Attribution (WWA) – tổ chức gồm các nhà khoa học chuyên phân tích vai trò của biến đổi khí hậu trong các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt – lượng mưa chết người ở Libya có khả năng xảy ra cao hơn tới 50 lần và tồi tệ hơn 50%. Đồng thời, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria cũng đối mặt với lượng mưa cực lớn với khả năng tăng gấp 10 lần so với trước đây.
Theo kết quả phân tích được công bố gần đây, sự tàn phá do lượng mưa lớn còn trở nên tồi tệ hơn do nhiều yếu tố khác như cơ sở hạ tầng không đáp ứng chất lượng và việc xây dựng mật độ cao ở những khu vực dễ bị lũ lụt.
Những thảm họa đang diễn ra
Trên thực tế, từ đầu tháng, lượng mưa lớn đã quét qua phần lớn khu vực Địa Trung Hải. Tây Ban Nha đã ghi nhận một trận mưa lớn bất thường vào ngày 3 tháng 9, dẫn đến lũ lụt và ít nhất 6 người thiệt mạng. Bão Daniel sau đó đã gây ra ngập úng nghiêm trọng trong 4 ngày ở Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria. Ít nhất 17 người đã thiệt mạng ở Hy Lạp và diện tích đất nông nghiệp ở miền Trung nước này bị nhấn chìm trong biển nước. Bão Daniel cũng đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 7 người ở Thổ Nhĩ Kỳ và 4 người ở Bulgaria.
Tuy nhiên, tác động thảm khốc nhất vẫn diễn ra ở Libya. Với năng lượng từ vùng nước ấm bất thường của Địa Trung Hải, Bão Daniel đã gây ra lượng mưa kỷ lục ở các khu vực phía đông bắc của quốc gia này, khiến hai con đập lớn sụp đổ và gây ra một làn sóng nước cao 7 mét quét qua thành phố Derna, hất tung cả thành phố này ra biển và gây thiệt hại khủng khiếp. Ước tính chính thức cho biết có khoảng 4.000 người thiệt mạng và hơn 10.000 người vẫn mất tích.
Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và lượng mưa lớn
Để hiểu rõ hơn về tác động của biến đổi khí hậu đến sự gia tăng cường độ của lượng mưa lớn này, các nhà khoa học WWA đã tiến hành phân tích dữ liệu khí hậu và các mô hình dự đoán. Kết quả cho thấy, hiện tại khí hậu đã ấm hơn khoảng 1,2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp – thời điểm không có hiện tượng biến đổi khí hậu.
Theo các nhà khoa học, cả Libya lẫn Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria đều chứng kiến sự gia tăng không chỉ về lượng mưa mà còn về cường độ. Cứ mỗi độ C tăng thêm, không khí có thể giữ được độ ẩm nhiều hơn khoảng 7%.
Thách thức và giải pháp
Lũ lụt, hạn hán, cháy rừng và nhiệt độ cực cao đang dẫn đến những tác động kinh hoàng mà các nhà khoa học đã cảnh báo từ nhiều thập kỷ trước. Tuy nhiên, đáng chú ý là nhiều quốc gia vẫn chưa sẵn sàng ứng phó với những thảm họa khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu.
Trước khi tìm ra những giải pháp lâu dài và phức tạp, chúng ta có thể thực hiện một số biện pháp tức thì để giảm thiểu rủi ro, bao gồm cải thiện hệ thống cảnh báo sớm và xây dựng kế hoạch sơ tán tốt hơn. Giảm thiểu khả năng bị tổn thương và tăng khả năng phục hồi trước mọi thời tiết khắc nghiệt là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ mạng sống của chúng ta.
